به دنیا آوردن نوزاد بزرگترین دغدغه مادران است و برای آن راههای متفاوتی وجود دارد. اگر میخواهید نوع زایمانتان را انتخاب کنید بیایید با روشهای مختلف آشنا شویم.
بارداری آغاز یک راه زیباست که به تولد فرزند ختم می شود. همه مادرها و پدرها دوست دارند پایان این راه زیبا هم شیرین باشد. برای همین است که تقریبا هر زنی از نیمه های دوران بارداری خود ساعت های بسیاری را به زایمان و شیوه به دنیا آوردن فرزندش فکر میکند. تا چند دهه پیش راههای زایمان برای زنان یکی دو راه محدود بیشتر نبود، اما در سال های اخیر امکانات مختلفی برای تولد نوزادان به کار گرفته می شود که به مادران و پدران کمک می کند خاطره شیرین تری از زایمان به خاطر داشته باشند.

اگرچه در کشور ما هنوز تمام این امکانات موجود نیست و بین شهرهای مختلف هم تفاوت زیادی وجود دارد، اما ما همه روشهای ممکن برای زایمان در ایران را در اینجا آورده ایم. در مورد هر کدام از این روشها هم هر چیزی را که لازم است بدانید، آورده ایم تا اطلاعات کاملی در مورد هر نوع از زایمان داشته باشید. با این اطلاعات می توانید خودتان را بسنجید و بفهمید کدام روش زایمان برای شما مناسب تر است.

زایمان طبیعی
زایمان طبیعی برای همه آشناست و در تمام دنیا به عنوان اصلی ترین روش زایمان شناخته میشود. اگرچه چند سالی است که در ایران آمار زایمانهای سزارین و طبیعی جایشان را با هم عوض کرده اند، اما به نظر میرسد با مجهز شدن بیمارستانها به امکاناتی برای راحتتر کردن زایمان طبیعی و اطلاع رسانی درست در مورد این زایمان، دوباره موجی از طرفداران آن ایجاد شده است.
در زایمان طبیعی معمولا پس از 40 هفته بارداری کامل میشود و فرآیند زایمان به صورت خود به خود آغاز میشود. دردهای زایمان همان چیزی هستند که اغلب زنها به خاطر ترس از آنها تن به سزارین میدهند.
با این وجود دردهای زایمان 2 ویژگی مهم دارند که آنها را در درجه مطلوبیت بیشتری نسبت به دردهای سزارین قرار میدهد. یکی اینکه دردها مقطعی هستند، یعنی به صورت دائم درد وجود ندارد و در نتیجه در طول زمان درد، مدتهای کوتاهی برای استراحت وجود دارد.
دوم اینکه دردهای زایمان طبیعی تا قبل از تولد فرزند هستند، در حالی که دردهای زایمان سزارین تقریبا یک روز بعد از زایمان به اوج خود میرسند؛ یعنی زمانی که زن، مادر شده است و نوزاد به او نیاز دارد.

عوارض احتمالی
عوارض خاصی وجود ندارد.

نقش اول: فقط و فقط مادر
هر چند که کادر خوب و حرفه ای میتوانند کمک بزرگی باشند، اما در نهایت نقش اول ماجرای تولد فرزند را خود مادر برعهده دارد.

وزن تقریبی بچه
معمولا بالای 3 کیلوگرم است، چون دوره جنینی را به طور کامل طی کرده است. اگرچه در مورد جنین درشت (بیشتر از 4 کیلوگرم) اغلب پزشکان توصیه به سزارین میکنند.

حرفهای نادرست

زایمان طبیعی موجب تغییر شکل و حالت اندام تناسلی می شود
اینطور نیست. رحم و اندام تناسلی زن بافت خاصی دارد که این امکان را به آن میدهد که بیشترین مقدار انبساط و انقباض را داشته باشد. اگرچه ممکن است زایمانهای پی درپی (با فاصله کمتر از 2 سال و بیشتر از 4 زایمان) این بافت را فرسوده کند.

زایمان طبیعی موجب افتادگی رحم و مثانه می شود
درست نیست. چیزی که موجب چنین اتفاقی می شود، زایمان نیست بارداری است، آن هم بارداری های پی درپی و ضعیف بودن عضلات شکم که ممکن است به خاطر سن بالا یا ورزش نکردن ایجاد شده باشد.

زایمان طبیعی باعث ایجاد یا تشدید هموروئید می شود
این هم از عوارض بارداری است و ارتباط مستقیمی با نحوه زایمان ندارد. اغلب خانمها بعد از زایمان (چه سزارین و چه طبیعی) برای مدتی دچار این عارضه خواهند شد. اگرچه کسانی که دارای هموروئید حاد باشند، نمی توانند زایمان طبیعی کنند، چون بر اثر فشار زایمان ممکن است دچار خونریزی شوند.

فایده ها
تحقیقات بسیاری نشان میدهد نحوه زایمان ارتباط هایی با ضریب هوشی کودک در آینده و سلامتی عمومی او هم دارد و در تمام این تحقیقات هم زایمان طبیعی گزینه برتر است. مهمترین فایده زایمان طبیعی بهبودی سریع آن است. مدت زمان بهبودی نسبی در زایمان طبیعی کمتر از یک شبانه روز است، در حالی که زایمان سزارین حداقل 4 روز برای بهبودی نسبی نیاز دارد.
 
این را بگذارید کنار این که زن بعد از زایمان دیگر یک زن تنها نیست، یک مادر است و نوزادی دارد که به شدت وابسته به اوست و نمی تواند از او بخواهد که شیر نخواهد، چون او درد دارد و نمی تواند بنشیند تا شیرش بدهد. ارتباط مادر و نوزاد در دقایق اول تولد تاثیر زیادی بر نوزاد دارد. مادرانی که زایمان طبیعی کرده اند میتوانند در همان اولین دقایق فرزندشان را در آغوش بگیرند و در یک ساعت اول او را شیر بدهند. این شیر که آغوز نام دارد، ماده ای بسیار مقوی و حامل تمام پادتن های بدن مادر است که در همان اولین ساعت نوزاد را ایمن میکند.
رحم در زایمان طبیعی سریع تر جمع می شود و اندام مادر با سرعت بیشتری به حالت قبل برمی گردد. علاوه بر این به دلیل بهبودی سریع امکان ورزش نیز یک هفته بعد از زایمان وجود دارد.
 
پرسش های مهم
 
برای چه کسی مناسب است؟
به شرط آنکه جزو موارد منع شده نباشید، اگر از 7 مورد زیر بیشتر از 3 مورد را دارید، زایمان طبیعی انتخاب مناسبی برای شماست:
 
طبیعی هر چیزی را ترجیح میدهم.
شجاعت کافی برای روبه رو شدن با سختی های زندگی ام را دارم.
کسی را برای کمک در روزهای اول بعد از زایمان ندارم.
نمی خواهم هزینه زیادی بکنم.
به یک بیمارستان خوب و مجهز دسترسی دارم.
می خواهم مادر شدن را با تمام وجود حس کنم.
می خواهم اولین کسی باشم که فرزندم را در آغوش می کشم.
 
چه کسی نباید انجام بدهد؟
 کسانی که دچار یکی از این موارد هستند، معمولا منع زایمان طبیعی دارند:
 
موقعیت بریچ جنین در شکم (سر جنین پایین نباشد)
کوچک بودن غیرطبیعی لگن زن یا قد کمتر از 150 سانتی متر
سابقه خونریزی یا سقط یا مشکلات دیگر در بارداری (به تشخیص پزشک)
موقعیت اضطراری برای جنین (مثل نبض غیرعادی یا دفع مکونیوم)
هموروئید حاد
دیسک حاد
دیابت بارداری
فشار خون بالا
پارگی کیسه آب پیش از هفته 37
درشتی غیرعادی جنین
سابقه سزارین قبلی یا هر جراحی شکمی دیگر
 
به چه دلیل ممکن است نخواهید انجام بدهید؟
 به هر کدام از این دلایل هم که باشد، نمیشود به کسی خرده گرفت. اگرچه بعضی از این دلایل قابل رفع هستند (مثل انواع ترس که با مطالعه بیش تر و شنیدن تجربیات دیگران حل میشوند) اما در نهایت انتخاب با شماست.
 
از درد میترسم.
میترسم کلی درد بکشم و آخرش مجبور به سزارین بشوم.
آستانه تحملم پایین است و زود خسته یا عصبی میشوم.
بیمارستانی با کادری مجرب برای زایمان طبیعی در دسترسم نیست.
 
کجاها دارند؟
 تقریبا تمام بیمارستان های دارای بخش زنان و زایمان امکان زایمان طبیعی را دارند. بعضی از بیمارستانهای خصوصی در شهرهای بزرگ به دلیل مشکلات زایمان طبیعی برای کادر درمانی (غیرقابل پیش بینی بودن، مدت طولانی و هزینه کم!) زایمان طبیعی را انجام نمیدهند. در این مورد حتما از بیمارستان سوال کنید.
 
انواع زایمانهای طبیعی
زایمان طبیعی در دنیا به صورت های مختلفی انجام میشود. در ایران تا همین چند سال پیش تنها روش زایمان طبیعی همان روش عادی همراه با درد کشیدن بود، اما چند سالی است که تجهیزاتی برای تسهیل زایمان طبیعی در بعضی از بیمارستان ها ایجاد شده است.
 
با استفاده از گاز
منظور از گاز در واقع ترکیباتی از داروهای مسکن است که همراه با اکسیژن خالص (که خودش آرامش بخش است) در طول مدت درد به زن داده می شود تا تنفس کند. این ترکیب موجب آرامش بیشتر زن می شود و در دردهای طولانی بسیار مفید است.
 
زایمان در آب
بیمارستان های کمی هستند که امکان زایمان در آب را دارند. کثیف کاری زیاد، سخت شدن استریل و ضدعفونی کردن محل، لباسهای متفاوت و خیس شدن کادر درمانی از جمله دلایلی هستند که کمتر بیمارستانی زیر بار این امکان میرود. با این حال زایمان در آب یکی از حالت های بسیار آرامش بخش در زایمان است. در این حالت زن مدت درد را در داخل آب میگذراند که هم موجب تسکین اندک درد میشود و هم به زن آرامش بیشتری برای تحمل درد می دهد.
 
زایمان با کمک ماما در خانه
زایمان در منزل در بسیاری از کشورهای اروپایی روش اصلی زایمان است. در این روش زن با مامایی که از قبل مراقبت های بارداری او را انجام میداده، زایمان را در خانه انجام میدهد. راحتی زن در زایمان، آرامش بیشتر و حضور همسر در طول فرآیند زایمان چیزی است که این نوع زایمان را عالی میکند. در ایران هم ماماهای خاصی این کار را انجام میدهند. در هر حال برای این زایمان حتما باید یک آمبولانس مجهز جلوی در خانه باشد تا در صورت رخ دادن هر اتفاقی زن را سریع به بیمارستان برساند.